Lean management czyli szczupłe zarządzanie cz.1 - Metodologia 5s

Lean management, zwykle nazywany po prostu jako lean (pol. szczupłe zarządzanie), jest koncepcją zarządzania przedsiębiorstwem, rozwiniętą w ramach Systemu Produkcyjnego Toyoty. Była to swego rodzaju odpowiedź właśnie na ten system, kiedy okazało się, że japońska branża motoryzacyjna osiąga o wiele wyższą wydajność produkcji. 

Lean, zwany często jako "skrzynka narzędziowa" usprawniająca procesy w firmie, składa się z następujących narzędzi:

- TPM (ciągłe utrzymanie ruchu)
- JiT (dostawa na czas)
- wizualne zarządzanie przepływem produkcji (np. kanban)
- 5S
- SMED (szybkie przezbrajanie)
- OPF (zarządzanie przepływem partii produkcyjnej = 1 szt.)
- standaryzacja pracy

Metodologia 5s to narzędzie w ramach lean management. Stanowi propozycję rozwiązań, których wdrożenie prowadzi do lepszej organizacji pracy oraz podniesienia poziomu bezpieczeństwa na stanowiskach pracy.

5s ma swoje zastosowanie na linii produkcyjnej, ale również w biurze (narzędzie upodobane szczególnie przez korporacje). To jedno z podstawowych narzędzi lean, często traktowane jako osobny temat publikacji. Poniższy przykład jest bardzo uproszczony, dlatego w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych, warto sięgnąć po fachową literaturę. 

Czystość i porządek są podstawą dobrze zorganizowanego przedsiębiorstwa, jednak to nie do końca może wystarczyć. Wraz z upływem czasu narasta bałagan, z którym ciężko stale sobie radzić. 

Sprawnym narzędziem do kontroli i zarządzania w takich przypadkach jest właśnie metodologia 5s, która zakłada 5 podstawowych kroków. 

Kolejne kroki oznaczają:

• 1S. Seiri (sortowanie) – zidentyfikowanie i usunięcie zbędnych narzędzi.
• 2S. Seiton (systematyka) – uporządkowanie oraz wyznaczenie miejsc dla narzędzi zgodnie z ergonomią i częstotliwością korzystania.

• 3S. Seiso (sprzątanie) – utrzymanie w czystości wymaga określenia zadań, które należy w tym celu realizować. Ponadto sprzątanie powoduje u pracownika poczucie własności za miejsce pracy.
• 4S. Seiketsu (standaryzacja) – opracowanie standardów dla pierwszych trzech kroków. Wprowadzane są m.in. standardy stosowania kolorów i oznaczeń jak w poniższym przykładzie. Korporacje tworzą nawet jeden standard dla wszystkich swoich jednostek na całym świecie. Pracownik posiada wówczas identyczne warunki, niezależnie od fabryki w której przebywa.

• 5S. Shitsuke (samodyscyplina) – to ciągła świadomość i praktykowanie przez pracowników 5s jako elementu codziennej pracy. Jednym ze sposobów dotarcie do pracowników może być umieszczanie ogólnego (bądź dostosowanego do własnych potrzeb) diagramu 5s na ścianach firmy.